| اثر نوع اقلیم بر میزان افزایش میانگین دمای سالانه در مناطق مختلف کشور |
| کد مقاله : 1109-ECOHYDROLOGY1404 |
| نویسندگان |
|
ابوالفضل مساعدی *1، امیرحسین کریمی خلیل آباد2، سیدمحمدرضا ناقدی فر3 1دانشگاه فردوسی مشهد، گروه علوم و مهندسی آب 2دانشجوی کارشناسی ارشد، علوم و مهندسی آب، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. 3استادیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران |
| چکیده مقاله |
| در این پژوهش، تغییرات دمای متوسط سالانه ایران در بازه زمانی ۶۰ ساله (۱۹۶۱ تا ۲۰۲۰) با هدف بررسی تاثیر طبقه اقلیمی بر میزان افزایش دما در گستره کشور مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور، داده‌های دمایی ۳۳ ایستگاه سینوپتیک از اقلیم‌های مختلف کشور در دو دوره ۳۰ ساله (۱۹۹۰-۱۹۶۱ و ۲۰۲۰-۱۹۹۱) و کل دوره ۶۰ ساله مورد بررسی قرار گرفتند. از دو روش آماری من-کندال و تخمینگر شیب سن برای تحلیل روند و نرخ تغییرات دما استفاده شد. نتایج نشان دادند که در دوره دوم، روند افزایش دما در بیشتر ایستگاه‌ها معنادار (در سطح 95%) و شیب افزایش دما در اقلیم‌های بیابانی گرم، نیمه‌خشک سرد و مدیترانه‌ای بیشتر از سایر مناطق بوده است. در مجموع، میانگین شیب تغییرات در بازه ۶۰ ساله حدود ۰۱۳/۰ درجه سانتی‌گراد در سال برآورد شد که معادل افزایش حدود ۸/۰ درجه سانتی‌گراد در کل دوره است. در میان اقلیم‌های مورد بررسی، اقلیم بیابانی گرم با بیشترین نرخ افزایش دما معادل ۰۵۴/۰ درجه سانتی‌گراد در سال و اقلیم نیمه‌خشک گرم با کمترین میزان گرمایش به میزان ۰۰۸/۰ درجه سانتی‌گراد در سال، به‌ترتیب بیشترین و کمترین تغییرات حرارتی را تجربه کرده‌اند. گسترش روند گرمایش و تفاوت الگوهای اقلیمی نشان می‌دهد که مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران از آسیب‌پذیرترین نواحی در برابر تغییرات اقلیمی هستند. نتایج به‌دست‌آمده بر لزوم به‌کارگیری رویکردهای مبتنی بر داده‌های بلندمدت، تحلیل‌های دقیق آماری و درک تفاوت‌های اقلیمی در برنامه‌ریزی و مدیریت اکوهیدرولوژیکی کشور تأکید دارند. |
| کلیدواژه ها |
| گرمایش جهانی، دما، آزمون من-کندال، شیب سن، ایران. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
