برآورد و مقایسه جریان‌های محیط‌زیستی رودخانه جاجرود (پایین دست سد لتیان) از روش‌های اکوهیدرولوژیکی
کد مقاله : 1107-ECOHYDROLOGY1404
نویسندگان
مرضیه رضائی1، مهدی یاسی *2، جواد فرهودی3
1دانشجوی پیشین گروه مهندسی آبیاری، دانشگاه تهران
2استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، کرج، ایران
3استاد گروه مهندسی آبیاری، دانشگاه تهران
چکیده مقاله
هدف این پژوهش بررسی و مقایسه روش‌های اکوهیدرولوژیکی مختلف برای تعیین جریان‌های محیط‌زیستی رودخانه جاجرود پایین‌دست سد لتیان تا ماملو در بازه ۷۰ ساله (۱۳۲۶–۱۳۹۶) است. برای این منظور، ابتدا جریان طبیعی‌شده رودخانه با استفاده از مدل نیمه‌توزیعی IHACRES بازسازی شد. سپس با به‌کارگیری روش‌های تنانت، تسمن، منحنی تداوم جریان (FDC) و انتقال منحنی تداوم جریان (GEFC)، جریان‌های محیط‌زیستی برآورد شدند. نتایج نشان داد که برآورد روش تنانت کم و نامناسب است. روش‌های تسمن، GEFC و FDC-Q75 تخمین‌های واقع‌بینانه‌تری ارائه می‌دهند. با این حال، جریان برآورد شده از روش تسمن در فصل خشک پاسخگوی نیازهای محیط‌زیستی رودخانه نیست. توزیع ماهانه جریان محیط‌زیستی از روش GEFC تطابق بهتری با رژیم طبیعی جریان دارد. سهم سالانه جریان محیط‌زیستی از روش GEFC، حتی در کلاس پائینی مدیریت رودخانه (کلاس D) در حدود 32٪ از میانگین جریان سالانه برآورد شده است. این پژوهش بر اثرات منفی سد لتیان و برداشت‌های انسانی در تخصیص ناکافی، و با توزیع نامناسب ماهانه، جریان‌های محیط‌زیستی تأکید دارد. می‌کند. استفاده هم‌زمان از چند روش، بجای تک روش تنانت، به‌عنوان چارچوب مدیریتی می‌تواند به بهینه‌سازی جریان‌های مناسب محیط‌زیستی کمک کند.
کلیدواژه ها
جریان محیط‌زیستی، روش‌های هیدرولوژیکی، رودخانه جاجرود، منحنی تداوم جریان
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی