| ارزیابی سلامت جریان رودخانه جاجرود در پایین دست سد لتیان |
| کد مقاله : 1094-ECOHYDROLOGY1404 |
| نویسندگان |
|
سیدعلی سجادی1، مهدی یاسی *2 1دانشجو کارشناسی ارشد رودخانه و اکوسیستم های آبی، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی ، دانشکدگان کشاورزی و منابع طییعی دانشگاه تهران 2استاد گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، کرج، ایران |
| چکیده مقاله |
| رودخانه‌ها به‌عنوان شریان‌های حیاتی طبیعت، نقشی اساسی در پایداری محیط زیستی و سلامت جوامع انسانی دارند. کاهش کیفیت و کمیت جریان در رودخانه‌ها نه‌تنها اکوسیستم‌های آبی را تهدید می‌کند، بلکه به‌طور مستقیم بر امنیت آبی، سلامت عمومی و بهره‌برداری پایدار از منابع تأثیر می‌گذارد. مفهوم "سلامت رودخانه" به توانایی یک رودخانه در حفظ ساختار و عملکرد اکولوژیکی خود در برابر تنش‌های طبیعی و انسانی اشاره دارد. در این پژوهش، به‌منظور بررسی وضعیت سلامت جریان رودخانه جاجرود در بازه زمانی ۱۹۶۷ تا ۲۰۱۷، از خروجی‌های نرم‌افزار Flow Health و شاخص سالانه Flow Health Score استفاده شد. برای تحلیل روند تغییرات این شاخص، از آزمون ناپارامتری من _ کندال و روش سن بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که شاخص سلامت جریان دارای روند کاهشی و معنادار در سطح اطمینان ۹۵ درصد بوده است. همچنین شیب منفی آزمون تخمین‌گر سن نشانگر افت تدریجی سلامت جریان در طی دوره مورد بررسی می‌باشد. بر اساس یافته‌های این تحقیق، کاهش شاخص سلامت جریان ناشی از اثرات منفی انسان‌ساخت (ساخت سد لتیان، بدون رعایت نیاز محیط زیستی بازه پائین دست رودخانه)، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب سطحی و تغییرات اقلیمی است. این نتایج بر لزوم بازنگری در مدیریت منابع آب، رعایت سند چشم انداز تامین جریان‌های محیط زیستی، و اقدامات حفاظتی در حوضه رودخانه جاجرود تأکید دارد. |
| کلیدواژه ها |
| سلامت رودخانه، نرم افزارFlow Health ، جریان محیط زیستی، جاجرود |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
