تحلیل شکاف عملکرد و بهره‌وری گندم: مطالعات انجام شده و راهکارها
کد مقاله : 1090-ECOHYDROLOGY1404
نویسندگان
سید محمد رضا حسینی وردنجانی *1، مجتبی خوش روش2، روح الله فتاحی نافچی3، بیژن حقیقتی بروجنی3، امرالله اسماعیلی سرتشنیزی4
1دانشجو دکتری آبیاری و زهکشی دانشگاه ساری
2دانشگاه ساری
3شهرکرد
4دانشگاه شهرکرد
چکیده مقاله
گندم به عنوان یک محصول اساسی، نقش مهمی در امنیت غذایی در مقیاس جهانی ایفا می‌کند. این محصول به عنوان یک محصول مقاوم شناخته می‌شود که در طیف وسیعی از شرایط آب و هوایی رشد و گسترده‌ترین محصول کشت شده در سطح دنیا است. تولید گندم برای تأمین غذای جمعیت جهان ضروری است و افزایش تولید برای تغذیه جمعیت در حال افزایش با شرایط محدودیت روز افزون منابع آب ضروری خواهد بود. یکی از روش‌ها برای تأمین تقاضای آینده، افزایش عملکرد گندم به ازای واحد آب مصرفی، با کاهش شکاف بین عملکرد واقعی و بالقوه است. این مطالعه مروری بر تحقیقات انجام شده در سطح کشور و جهان با هدف ارزیابی شکاف عملکرد و بهره‌وری مصرف آب در کشت گندم با رویکرد کاهش فشار بر منابع آبهای سطحی و زیر زمینی بعنوان جان مایه اکوسیستم دارد. نتایج حاصل از بررسی‌های مختلف نشان می‌دهد که مدیریت بهینه مصرف آب با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین (حسگرهای رطوبت خاک، سامانه‌های آبیاری هوشمند و آبیاری با نرخ متغیر)، بهبود مدیریت زراعی (به ویژه بهینه‌سازی کوددهی نیتروژن)، انتخاب ارقام مناسب و توسعه ارقام مقاوم به گرما و تنش خشکی و ارقام متحمل و سازگار با منطقه، تقویت تحقیقات کشاورزی و خدمات ترویجی، گسترش شیوه‌های کشاورزی سازگار با اقلیم و بهبود انتقال نتایج تحقیقات و دانش فنی به کشاورزان از طریق تقویت سیستم ترویج و آموزش کشاورزی نقش بسزایی در کاهش شکاف عملکرد و افزایش بهره‌وری آب در تولید گندم دارد.
کلیدواژه ها
شکاف بهره‌وری ، گندم، عملکرد، ترویج، اقلیم.
وضعیت: پذیرفته شده