نقش تنوع زیست‌فرهنگی و دانش بومی در ارتقای حفاظت اکوهیدرولوژیکی حوزه‌های آبخیز خشک ایران: مطالعه‌ای مروری تحلیلی
کد مقاله : 1080-ECOHYDROLOGY1404
نویسندگان
سید حسن علوی نیا *1، عاطفه آبکار2
1هیات علمی
2کاشان- کیلومتر 6 بلوار قطب راوندی-دانشگاه کاشان
چکیده مقاله
افزایش فشارهای اقلیمی، بهره‌برداری ناپایدار از منابع طبیعی و گسست بین نظام‌های مدیریتی رسمی و دانش بومی، به طور فزاینده‌ای تاب‌آوری اکوسیستم‌های حوزه‌های آبخیز، به ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک را تهدید می‌کند. این مقاله، با اتخاذ رویکرد مروری نظام‌مند، به بررسی نقش و اهمیت مؤلفه‌های فرهنگی و دانش بومی در حفاظت اکوهیدرولوژیک بوم‌سازگان‌ها می‌پردازد. با مرور نظام‌مند منابع علمی به‌روز، استدلال می‌شود که تلفیق دانش بومی با راهکارهای اکوهیدرولوژیکی مدرن، از طریق بهبود الگوهای مشارکت جوامع محلی در فرایندهای تصمیم‌گیری، بازتنظیم پویایی‌های بوم‌شناختی و ارتقای کارکردهای زیستی، می‌تواند منجر به بهبود و تقویت تاب‌آوری اکوسیستم‌ها در برابر تغییرات محیطی شود. در این راستا، بکارگیری رویکردهایی نظیر مدیریت تطبیقی اکوسیستم‌ها، حاکمیت مشارکتی منابع آب و توسعه رویکردهای اکوهیدرولوژیکی جامع، بستر لازم برای ادغام مؤثر مؤلفه‌های فرهنگی در فرایندهای تصمیم‌گیری مرتبط با منابع طبیعی را فراهم می‌آورد. این مطالعه، ضمن تحلیل انتقادی ادبیات موجود در حوزه‌های داخلی و بین‌المللی، چارچوبی مفهومی به منظور ارتقای یکپارچه مدیریت اکوسیستم‌ها با رویکرد زیست‌فرهنگی در ایران، با تاکید بر ضرورت در نظر گرفتن ارزش‌ها و دانش‌های محلی در راستای دستیابی به پایداری اکولوژیکی و اجتماعی-اقتصادی پیشنهاد می‌دهد.
کلیدواژه ها
اکوسیستم‌های آبی، تاب‌آوری اکوسیستمی، دانش بومی، تنوع زیست‌محیطی، خدمات اکوسیستی، مدیرت منابع آب
وضعیت: پذیرفته شده برای ارسال فایل های ارائه پوستر