ارزیابی تغییرات کمی و کیفی تالاب‌انزلی با تلفیق متغیرهای اقلیمی-اکوهیدرولوژیکی مبتنی‌بر تکنیک‌های سنجش از دور
کد مقاله : 1044-ECOHYDROLOGY1404-FULL
نویسندگان
علی حاجی الیاسی1، محسن ناصری *2، پیمان بدیعی1
1خ کارگر شمالی (بالاتر از میدان انقلاب)، نبش خیابان استاد فروزانفر، پلاک 1431
2دانشگاه تهران
چکیده مقاله
شناخت دقیق عوامل اثرگذار بر تالاب‌ها و آشکارسازی روند تغییرات آن‌ها با استفاده از فناوری سنجش‌از‌دور امری ضروری به منظور پایش وضعیت سلامت کمی و کیفی تالاب‌هاست. از این‌رو در این مطالعه، تالاب‌انزلی، از مهمترین تالاب‌های در معرض خطر کنوانسیون رامسر، در بازه 10‌ساله (2015‌–‌2024) با در‌نظر‌گرفتن پارامترهای اثرگذار اکوهیدرولوژیکی و اقلیمی به‌همراه استفاده از تصاویر لندست‌8‌، محصولات سنجنده مادیس و شاخص‌های طیفی و همچنین بکارگیری روش‌های آماری مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مطالعه برای اولین‌بار به منظور عمق‌سنجی تالاب از روش استامپ اصلاح شده استفاده شد. نتایج نشان می‌دهند که در طی10‌سال، مساحت آب بخش مرکزی تالاب با 33.5 کیلومتر مربع کاهش مواجه شده است. همچنین میزان عمق آب تالاب نیز از شرایط نسبتا پر‌عمق به کم‌عمق رسیده است. بررسی‌ها بیانگر آن است که عامل این رخداد در اثرپذیری بالای تالاب ‌از تبخیر‌‌تعرق و دما (به ترتیب با ضریب رگرسیون استاندارد‌شده 0.42- و 0.25-‌) و به‌علت همبستگی قوی منفی‌(‌با ضریب همبستگی0.82- و 0.71-) با آنها است. از‌طرفی‌دیگر بارش و تراز‌دریا اگرچه همبستگی مثبت (به ترتیب با ضریب همبستگی‌0.78 و 0.72) با مساحت دارند اما به‌دلیل کاهش تراز 1.35‌سانتی‌متری دریا در هر سال و روند نزولی بارش و تاخیر یک ماهه آن در افزایش مساحت، این عوامل چندان اثر مطلوبی ندارند. در زمینه کیفیت آب تالاب، بارش و تراز‌دریا منجر‌به افزایش کلروفیل و کاهش کدورت و تبخیر‌تعرق و دما شرایط عکس آن را رقم می‌زنند. یافته‌های حاصل از این پژوهش می‌توانند به تصمیم‌گیران در تدوین استراتژی‌های مؤثر به‌منظور حفاظت از تالاب‌‌انزلی و پایش مستمر آن کمک نمایند.
کلیدواژه ها
تالاب انزلی، متغیرهای اقلیمی، متغیرهای اکوهیدرولوژیکی، سنجش از دور، عمق‌سنجی تالاب
وضعیت: پذیرفته شده