| مدلسازی تاثیر متغیرهای آب و هوایی بر پراکنش آسیابک Cordulegaster vanbrinkae در ایران |
| کد مقاله : 1015-ECOHYDROLOGY1404-FULL |
| نویسندگان |
|
تقی قاسمی خادمی * الف) کارشناس گروه تحقیقات و هوشمندسازی، شرکت آب منطقه‌ای اردبیل، اردبیل، ایران ب) بخش زیست‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران |
| چکیده مقاله |
| سنجاقک‌سانان (Odonata)، به‌دلیل حساسیت بالا به تغییرات محیطی، کیفیت آب و شرایط اقلیمی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بیواندیکاتورها در اکوسیستم‌های آبی مطرح هستند. این گروه از حشرات به‌ویژه در مراحل لاروی به تغییرات دمایی، کیفی و آلودگی آب واکنش نشان داده و می‌توانند به‌عنوان شاخص‌های اکولوژیک در ارزیابی سلامت اکوسیستم‌های آبی و بررسی تاثیرات تغییرات اقلیمی مورد استفاده قرار گیرند. آسیابک Cordulegaster vanbrinkae اندمیک برخی نواحی در جنوب و جنوب غربی دریای خزر است. در پژوهش حاضر با استفاده از مدل حداکثر آنتروپی(MaxEnt)، 19 متغیر اقلیمی و 28 نقطه حضور، تاثیر متغیرهای آب و هوایی بر پراکنش گونه مذکور در ایران مدلسازی شد. معیار AUCبرای داده‌های تعلیمی 0.994 به‌دست آمد که نشان‌دهنده دقت بالای مدل است. میانگین دمای روزانه، بارش خشک‌ترین ماه، محدوده سالانه دما و بارش خشک‌ترین فصل با مشارکت 77.2 درصد بیشترین تاثیر در در ساخت مدل داشتند. منحنی‌های پاسخ نشان داد مناطقی از ایران با دامنه میانگین دمای روزانه حدود 7-9 درجه سانتی‌گراد، بارش میانگین در حدود 10-30 میلی‌متر در خشک‌ترین ماه، محدوده دمای سالانه 27-30 سانتی‌گراد و میانگین بارش بیش از 50 میلی‌متر در خشک‌ترین فصل از نظر آب و هوایی برای این گونه مطلوب به‌شمار می‌روند. براساس نتایج به‌دست آمده مناطق وسیعی از استان‌های گیلان و مازندران، بخش‌هایی از استان گلستان و هم‌چنین نواحی محدودی در شمال شرقی و شمال غربی ایران زیستگاه‌های مطلوبی برای این گونه هستند. یافته‌های این پژوهش می‌تواند در مطالعات اکوهیدرولوژیکی برای درک تعامل بین شرایط اقلیمی و پراکنش گونه‌های وابسته به زیستگاه‌های آبی مؤثر باشد. |
| کلیدواژه ها |
| آسیابک، متغیرهای آب و هوایی، اکوسیستم‌های آبی، مدلسازی |
| وضعیت: پذیرفته شده |
